ANH TÔI

tôi có người anh
mọi người nói anh bị bệnh tâm thần
và khi nhắc tới thường xuýt xoa thương hại
tôi chỉ thấy anh tôi hạnh phúc
suốt ngày ngồi nói chuyện với chính mình
chẳng bao giờ cần tranh cãi, làm mất lòng ai
nói chuyện chán lại đi tản bộ
chẳng bao giờ định trước cuộc hành trình
cứ thẳng đường trước mặt mà đi
đường bị chắn thì rẽ sang lối khác
chẳng cần suy nghĩ
đi mỏi chân lại quay về
nếu mệt thì ngồi xuống nghỉ
ngồi chẳng cần ghế
thấy chuyện gì hay hay thì cười
đời không dở nên anh chẳng bao giờ khóc
hôm mẹ tôi mất anh chỉ đứng nhìn
rồi hôn lên trán mẹ
rồi lẳng lặng bỏ ra ngoài ngồi nói chuyện một mình
anh ăn uống bình thường
món ngon anh khen
món dở anh bảo dở
anh nhận xét cũng bình thường
người đẹp anh khen
người xấu anh bảo xấu
người già anh bảo già
(người xấu và người già hay tránh anh vì thế)
người ta không giận vì nghĩ anh ngớ ngẩn
thế nhưng lúc họ động viên anh họ không nghĩ anh ngớ ngẩn
họ bắt anh đi lính
và bắt anh chăn bò
mất vài năm cuộc đời không đáng kể
lúc chưa nhập ngũ anh cũng đã làm thơ
mấy chục bài nhưng anh chẳng để ý
anh coi đó là thú vui
như hút thuốc lá
bác sĩ giờ cấm anh hút thuốc
không còn ai mua thuốc hút cho anh
anh không giận chỉ buồn cười bác sĩ
chữa thần kinh mà chỉ quan tâm đến buồng phổi vô giá trị
anh đâu cần buồng phổi
buồng phổi tốt chẳng làm tăng giá trị cuộc sống
nhưng anh nghe lời bác sĩ
vì anh thương những người chung quanh
khổ vì anh mà anh không cản được
những vấn đề phức tạp
làm sao anh giải thích
khi anh chưa thuyết phục được chính mình?
anh uống thuốc
hình như thuốc an thần
hay thuốc ngừa bệnh động kinh
để còn đủ sức sáng dậy uống cà phê, đi tản bộ, nói chuyện với chính mình mà không cần hút thuốc
có nghĩa là anh phải uống thuốc để hy sinh
hy sinh một thú vui ở đời
như trước kia anh đã hy sinh thú vui làm thơ để đi lính
giờ anh hy sinh thú hút thuốc để bảo vệ buồng phổi vô giá trị
lúc anh phân trần người ta bảo anh tỉnh táo
và như thế là cai thuốc hữu hiệu
giống như ngày xưa họ bắt anh cai thơ để đi lính
ngày xưa anh cảm thấy mất mát
nên đã van xin đủ thứ:
“Cho tôi xin một bàn tay
Dù là bàn tay đã gãy
Cho tôi xin một bàn chân
Dù là bàn chân tàn phế
Cho tôi xin một tình yêu
Dù là tình yêu thứ mấy
Cho tôi xin một miếng cháy
Dù là miếng cháy cứng như đinh…” *
giờ thì anh chấp nhận
vì anh biết
lời nói của anh
thoáng như tiếng gió
gió mát nhưng không mấy ai để ý
nên chẳng mấy ai lắng nghe tiếng của anh
thế cũng hay!
anh không còn cảm thấy cơn đau nhân loại
mà anh đã từng thấm thía:
“Rắn cắn người đau
Chó cắn người đau
Dân tộc đau
Âu sầu
Đời là cái hố sâu
Tình đời vẫn u sầu
U sầu
Đêm hôm qua anh nằm anh mơ thấy hỏa châu…” *
anh không còn đau
anh đã từng thấy loài người bị đau
đau một cách buồn cười ghê gớm:
“Đít tôi đau
Đít ông đau
Đít chúng ta đau
Đều đau.
Đít tôi sưng
Đít ông sưng
Đít chúng ta sưng
Đều sưng.
Ôi tôi đau đít
Ông sưng đít
Đít đau
Đít sưng
Cùng đau.”
anh đã từng cười trong cơn đau như thế
và bây giờ anh không còn đau nữa
loài người tưởng anh đau
còn anh lại tưởng loài người đang đau.

Bài viết cho anh tôi, nếu không nhập ngũ đã thành nhà thơ vĩ đại.

Đỗ Quý Dân

* Thơ Đỗ Tiến Nam