KHÔNG ĐỀ

Khi không có ai, tôi nói chuyện với tôi
Bằng ngữ âm, hồn thơ hay nét vẽ
Bằng những âm giai vang vọng từ chiều sâu tâm khảm
Tôi nói chuyện với loài người,
Với cỏ cây và muông thú
Nói với cả Thượng Đế
Những điều tôi thích nói
Không ai nghe nên không cần nghĩa lý
Nhưng đủ sắc thanh để ghi dấu một hành trình
Của tôi hôm qua và hôm nay
Cũng có thể có bạn ở trong ấy.

Khi ngồi với em, tôi muốn nói
Những điều tôi nói với tôi
Những lúc ngồi một mình
Nhưng tôi lại ngồi với em
Nên tôi không nói được
“Ngôn ngữ hai người” làm tôi lúng túng
Tôi chỉ lập lại tiếng nhắc tuồng
Vang ra từ hậu trường
Vở kịch có mấy màn
Tôi đã diễn nhiều lần
Nhưng chẳng bao giờ thành thuộc.

Khi ở giữa đám đông, tôi thấy mình hùng biện
“Ngôn ngữ nhiều người” làm tôi nói đúng
Vì mọi người chẳng ai nói sai
(Vì không ai hiểu thế nào là đúng)
Nên tôi miễn cưỡng phải có lý
Để đảm bảo cho sống còn nhân loại.

Khi ngồi với tôi, em muốn nói
Những điều em tưởng tôi muốn nghe
Nhưng em chẳng biết tôi muốn gì
Nên không hiểu trọn điều mình nói
Em tuy gần tôi nhưng cách biệt
Xa nhau mới tưởng có tình thân
Tìm nhau mới biết mình đi lạc
Da thịt gần nhau mới chạm nỗi cô đơn
Tôi sẽ nghe mặc dù tôi không muốn
Em cứ nói mặc dù em không hiểu.

Đám đông quanh tôi cũng muốn nói
Ai ai cũng đúng chẳng ai sai
Chẳng ai sai nên cùng nhau tranh chấp
Không tranh nhau sao bằng được với nhau?
Thế giới chiến tranh chỉ vì muốn giống nhau !
(Kẻ thù tôi là người tôi hơn kém).

Tôi ơi, em ơi, đám đông ơi
Hãy cùng đổi thay để lúc gặp nhau không tránh mặt
Hãy tin mình là Thượng Đế để khỏi phải tranh đua
Hãy đừng yêu nhau để khỏi sinh lòng thù hận
Hãy đừng nhắc hôm qua để khỏi suy tính ngày mai
Hãy tôn vinh thể xác để tránh đọa đầy trong ảo tưởng
Hãy nói với riêng mình để khỏi dối với nhau
Hãy tránh hiểu nhau để khỏi mất niềm tin
Vì khi hiểu là không còn tìm hiểu
Không còn Đám Đông, cũng hết cả Tôi, Em.

Đỗ Quý Dân

EM VIẾT HOA

- Descartes có giỏi hơn anh không?
- Không. Descartes phải suy nghĩ mới biết mình sống
Còn anh chẳng suy nghĩ cũng đã lông bông.
- Newton có giỏi hơn anh không?
- Không. Newton phải chật vật để hiểu tại sao trái táo rơi
Anh đã hiểu từ khi bắt đầu học vật lý.
- Nhưng anh hiểu là do chính Newton dạy
- Chính vì thế mà anh giỏi hơn ông
Anh được học Newton mà Newton thì không.
- Nietzche có giỏi hơn anh không?
- Không. Nietzche vẫn mãi chẳng mời được Apollo và Dionysus cùng uống rượu
Còn anh đã đánh chén thập phương.
- Einstein có giỏi hơn anh không?
- Không, Einstein lúc nào cũng tương đối
Còn anh đã đuổi theo tuyệt đối từ thuở mới ra đời
- Khổng Tử có giỏi hơn anh không?
- Không. Khổng Tử chỉ biết nhân nghĩa lễ trí tín
Còn anh có hàng trăm tính xấu tính hay.
- Jesus Christ có giỏi hơn anh không?
- Không. Jesus Christ cứu thế nhưng loài người vẫn giết nhau
Còn anh thì chỉ cần vứt đi súng đạn.
- Thích Ca có giỏi hơn anh không?
- Không. Đối với Thích Ca giỏi cũng là không
Còn anh thì chẳng phải ngập ngừng như thế.
- Thế với anh thì ai là giỏi?
- EM. Cần có EM anh mới hiểu được mình
Mặc dù chẳng thể hiểu được EM.
EM làm anh biết rằng mình khiếm khuyết
Biết mình thiếu EM
Biết mình thiếu nên càng thèm muốn
Càng thèm muốn càng thấy mình thiếu
Và biết mình không giỏi
Bằng EM.

Đỗ Quý Dân